მონიტორინგის სტანდარტები ანესთეზიოლოგიაში
ტერმინი „ბაზისური ASA მონიტორები“ ხშირად გამოიყენება ბაზისური ფიზიოლოგიური მონიტორების აღსაწერად, რომელსაც რეკომენდაციას უწევს ამერიკის ანესთეზიოლოგთა საზოგადოება (ASA). სტანდარტული ASA მონიტორი უნდა შეიცავდეს: პულსოქსიმეტრს, ელექტროკარდიოგრაფს, სისხლის წნევის არაინვაზიური გაზომვის მოწყობილობას და ტემპერატურის გადამწოდს. ამის გარდა, ASA მონიტორინგის სტანდარტები მოითხოვს ამოსუნთქვის ბოლოს ნახშირორჟანგის (ETCO2) და ჩასუნთქული ჟანგბადის კონცენტრაციის გაზომვას, ასევე ჟანგბადის დაბალი კონცენტრაციის და ვენტილატორთან კავშირის დაკარგვის განგაშის მოწყობილობას. ამერიკის ანესთეზიოლოგთა საზოგადოების მიერ მხარდაჭერილია ამოსუნთქული ჰაერის რაოდენობრივი კონტროლი.

მონიტორინგის მეთოდები
კლინიკური მონიტორინგი – პაციენტის უსაფრთხოების შეფასებაში უპირველესია კლინიკური მონიტორინგი, რაც მოიცავს ვიზუალურ ინსპექციას, აუსკულტაციას და პალპაციას. შესაძლოა კლინიკური ნიშნები მსუბუქად იყოს გამოხატული, მაგრამ ხშირად ისინი წინ უსწრებენ მონიტორზე გამოსახულ პარამეტრებს. მონიტორები არ ცვლის კლინიკურ დაკვირვებას, უფრო სწორია იმის თქმა, რომ ისინი აძლიერებენ და უფრო ხარისხიანს ხდიან კლინიკურ ინფორმაციას.
სასუნთქი სისტემის მონიტორინგი
ოქსიგენაცია
ციანოზი — ჰიპოქსემიის კლინიკური შეფასება, რომელიც ეფუძნება პერიორალურ ციანოზს, ითვლება არასანდო მეთოდად. ციანოზის გამოვლენაზე გავლენას ახდენს სხვადასხვა ფაქტორი, მათ შორის კანის ბუნებრივი პიგმენტაცია, ოთახის განათების ინტენსივობა, დამკვირვებელთა შორის არსებული ფერის აღქმის ვარიაცია და ჰემოგლობინის კონცენტრაცია. კლინიკურად აღქმული ციანოზის ტიპიური მუქი ლურჯი ფერი წარმოიქმნება კაპილარებში დაახლოებით 5 გ/დლ არაოქსიგენირებული ჰემოგლობინის არსებობისას. თუმცა, ეს ზღვარი შესაძლოა განსხვავდებოდეს არტერიული ჟანგბადის სატურაციისა და ჰემოგლობინის კონცენტრაციის მიხედვით, რაც ციანოზის შეფასებას ართულებს.
პულსოქსიმეტრია — პულსოქსიმეტრია წარმოადგენს ოქსიგენაციის რაოდენობრივი მონიტორინგის სანდო მეთოდს, რომელიც უნდა იქნას გამოყენებული ყველა ანესთეზიოლოგიური ინტერვენციისას. აღნიშნული ტექნოლოგია წარმოადგენს ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ შემუშავებული „პრეოპერაციული უსაფრთხო ქირურგიული პრაქტიკის“ ჩეკლისტის არსებით ნაწილს. იმ შემთხვევაში, თუ პულსოქსიმეტრიის გამოყენება ანესთეზიის ინდუქციის ეტაპზე შეუძლებელია (მაგალითად, მცირე ასაკის ბავშვებში ან არაკოოპერირებად მოზრდილებში), პულსოქსიმეტრი უნდა დამაგრდეს იმწამსვე, როგორც კი პაციენტი დაკარგავს ცნობიერებას, და აღნიშნული დაგვიანების ფაქტი უნდა აღინიშნოს ანესთეზიის რუკაში. მნიშვნელოვანია, რომ პულსოქსიმეტრის ტონი და განგაშის სიგნალები შესაფერისი ხმის სიმაღლეზე იყოს დაყენებული, რათა უზრუნველყოფილი იყოს მათი სმენადობა და დროული რეაგირება კლინიკური პერსონალის მიერ.
პრობლემა და პოტენციური შეცდომები | გადაჭრის გზები |
ტალღის არაადეკვატური ფორმა | |
გადამწოდის არასწორი პოზიცია | გადამწოდის გადათავსება, ალტერნატიული ადგილის არჩევა |
მოძრაობის არტეფაქტი | გადამწოდის გადათავსება, ალტერნატიული ადგილის არჩევა |
ჰიპოპერფუზია | გადამწოდის გადათავსება, ალტერნატიული ადგილის არჩევა, გათბობა |
ჰიპოთერმია | ყურის ან შუბლის გადამწოდის გამოყენება, გათბობა |
კანის პიგმენტი | ABG-ის (არტერიული სისხლის გაზების) გაზომვა |
ცრუ ნორმალური ან მომატებულიოქსიმეტრიის მონაცემები | |
კარბოქსიჰემოგლობინი (მაგალითად, ნახშირბადის მონოქსიდით მოწამვლა) | კო-ოქსიმეტრია |
გლიკოჰემოგლობინის A1c მაღალი დონე | ABG-ის გაზომვა |
metHb, sulfHb | მრავალტალღოვანი კო-ოქსიმეტრია (metHb), ბიოქიმიური ანალიზი (sulfHb) |
გარე განათება | გარე განათების წყაროს მოცილება |
კანის პიგმენტი | ABG-ის გაზომვა |
ცრუ დაბალი ოქსიმეტრიის მონაცემები | |
ტალღის არაადეკვატური ფორმა | გადამწოდის გადათავსება, ალტერნატიული ადგილის არჩევა |
metHb | მრავალტალღოვანი კო-ოქსიმეტრია |
sulfHb | ბიოქიმიური ანალიზი |
HbS და მემკვიდრეობითი ჰემოგლობინის ანომალიები | HbS და აბნორმული ჰემოგლობინის დონეების გაზომვა |
მძიმე ანემია | ABG-ის გაზომვა |
ვენური პულსაციები ან შეშუპება | გადამწოდის მსუბუქად დადება, პაციენტის ან გადამწოდის გადათავსება, ABG-ის გაზომვა |
გარე განათება | გარე განათების წყაროს მოცილება |
ლაქი ფრჩხილებზე | ლაქის მოცილება ან ადგილის შეცვლა |
მნიშვნელოვანი საღებავები | ჩვეულებრივ, დროებითია, ABG-ის გაზომვა |
საოპერაციო ბლოკში, პულსოქსიმეტრის გადამწოდები მოზრდილი პაციენტებისთვის ჩვეულებრივ მაგრდება თითზე ან ყურის ბიბილოზე, ხოლო ჩვილებში — ფეხზე, წვივზე, მაჯაზე ან ხელის გულზე. მოწყობილობა იყენებს განათების წყაროს, რომელიც ასხივებს შუქს ისე, რომ ის გაიაროს ქსოვილში და მეორე მხარეს დეტექტორმა მისი დაფიქსირება შეძლოს. თანამედროვე შუბლის გადამწოდები იყენებენ არეკვლის ტექნოლოგიას, რომელიც შუქის უკუმიმართულებით აღქმაზეა დაფუძნებული, ვიდრე გამტარობაზე. მნიშვნელოვანია ისიც, რომ შუბლის და ყურის ბიბილოს გადამწოდები უფრო სწრაფად რეაგირებენ ჟანგბადის სატურაციის ცვლილებებზე, ვიდრე თითის გადამწოდები, რაც მათ ოპერატიულ მონიტორინგში უპირატესობას ანიჭებს.
პულსოქსიმეტრების უმეტესობა აჩვენებს პლეტიზმოგრაფიულ (pleth) ტალღის ფორმას, რომლის მთავარი პრაქტიკული დანიშნულება გადამწოდის სწორი განთავსებისა და მუშაობის ეფექტურობის შემოწმებაა. კომერციულად ხელმისაწვდომი პულსოქსიმეტრები ამ ტალღის ფორმას ძირითადად გულის რითმის განსაზღვრისთვის იყენებენ. ამასთან, პულსოქსიმეტრებზე სიგნალის ხარისხის ინდიკატორი აჩვენებს, რამდენად საიმედოა მოწყობილობა: კარგი სიგნალი მიუთითებს, რომ პულსოქსიმეტრი გამართულად ფუნქციონირებს.
Pleth ტალღის ფორმა ძალიან ჰგავს ინტრარტერიულ ტალღის ფორმას, და მისი ანალიზი დამატებით კლინიკურ მონაცემებსაც შეიძლება ავლენდეს. ზოგიერთი სპეციალიზებული მონიტორი აღჭურვილია ალგორითმით, რომელიც უწყვეტ რეჟიმში აკონტროლებს პულსის მოცულობის ცვლილებებს და გამოთვლის პლეტიზმოგრაფიულ ვარიაბელობის ინდექსს (PVI). PVI განსაზღვრავს პერფუზიის ინდექსის დინამიურ ცვლილებებს სასუნთქი ციკლების მიხედვით, მისი მთავარი მიზანი კი სითხის ინფუზიაზე რეაგირების პროგნოზირებაა.
PVI-ის სარგებელი ოპერაციის დროს სითხეზე რეაგირების პროგნოზირებისთვის ჯერ კიდევ გაურკვეველია. 10 მცირე კვლევის მეტა-ანალიზმა, რომლებშიც შედარებული იყო PVI და სითხის რეაგირების შეფასების სხვა მეთოდები (როგორებიცაა გულის წუთმოცულობა ან დარტყმითი მოცულობა), აჩვენა, რომ PVI ზოგადად ზუსტად პროგნოზირებს სითხეზე რეაგირებას მექანიკურად ვენტილირებულ მოზრდილებში. თუმცა, PVI არასაიმედოა იმ პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ წინაგულების ფიბრილაცია ან არიტმია და მასზე გავლენას ახდენს პერიფერიული პერფუზიის ცვლილებები (მაგ., ვაზოკონსტრიქტორების გამოყენება ან ცივი კიდურები).
სუნთქვაზე დამოკიდებული პულსის მოცულობის ვარიაციები ჩვეულებრივ პულსოქსიმეტრებზე იშვიათად ჩანს და მასიური ჰიპოვოლემიის გვიანი, და ხისტი ინდიკატორია.
ჩასუნთქული ჟანგბადის ანალიზატორი — ზოგადი ანესთეზიის დროს, როდესაც ანესთეზიის აპარატს ვიყენებთ, აუცილებელია ჟანგბადის ანალიზატორის გამოყენება, რათა თავიდან ავიცილოთ ჰიპოქსიური გაზების ნარევის მიწოდება. ანალიზატორი კალიბრირდება ჰაერის (21 პროცენტი ჟანგბადი [O2]) და 100 პროცენტი O2-ის ზემოქმედებით და უნდა აჩვენოს 21 პროცენტი, სანამ ანესთეზიას დაიწყებენ, როცა მოწყობილობა ოთახის ჰაერზეა გახსნილი. O2-ის ანალიზატორებს, როგორც წესი, აქვთ დაბალი ჟანგბადის კონცენტრაციის განგაშის სისტემა, რომელიც ავტომატურად აქტიურდება ანესთეზიის აპარატის ჩართვისას. სენსორი უნდა განთავსდეს სასუნთქი კონტურის ინსპირაციულ ან ექსპირაციულ ნაწილში და არა ახალი გაზის ნაკადში, რათა გაზომოს რეალურად მიწოდებული კონცენტრაცია და არა ის, რაც დაყენებულია.
თანამედროვე ანესთეზიის გაზის ანალიზატორები, როგორც წესი, ერთდროულად ზომავენ მინიმუმ ჟანგბადის (O2), ნახშირორჟანგის (CO2) და ინჰალაციური აგენტის კონცენტრაციებს. ჩვეულებრივ, გამოყენებულია არადისპერსიული ინფრაწითელი სპექტროსკოპია, ხოლო ჟანგბადის გასაზომად დამატებით გამოიყენება პარამაგნიტური ან “საწვავის უჯრედის” სენსორები, რომლებიც ინფრაწითელ სენსორთან ერთად ფუნქციონირებენ.
ვენტილაცია — ანესთეზიის დროს ყველა პაციენტთან აუცილებელია ვენტილაციის ადეკვატურობის უწყვეტი მონიტორინგი. ეს მოიცავს კლინიკურ ნიშნებზე დაკვირვებას, როგორიცაა გულმკერდის ექსკურსია, ფილტვების აუსკულტაცია და რეზერვუარის ტომრის მოძრაობა. პაციენტებს, რომლებიც სპონტანურად სუნთქავენ, უნდა დავაკვირდეთ სასუნთქი გზების ობსტრუქციის ნიშნებზე, როგორიცაა ტრაქეის დევიაცია, პარადოქსული გულმკერდის მოძრაობა, ხვრინვა ან ზედა სასუნთქი გზების ხმები.
რეგიონული ან ლოკალური ანესთეზიის დროს, როცა სედაცია არ გამოიყენება, კლინიკური დაკვირვება შეიძლება საკმარისი იყოს ვენტილაციის მონიტორინგისთვის.
კაპნოგრაფია — ანესთეზიის აპარატების უმეტესობა უზრუნველყოფს ამოსუნთქული კაპნოგრამის ჩვენებას, რომელიც ასახავს სუნთქვის სიხშირეს და ნახშირორჟანგის კონცენტრაციის დროზე დამოკიდებულების გრაფიკს, ასევე ე.წ. ამოსუნთქვის ბოლოს ნახშირორჟანგის კონცენტრაციას (ETCO2). კაპნოგრაფია გამოყენებულ უნდა იქნას ყველა პაციენტთან, რომლებსაც უტარდება სედაცია ან ზოგადი ანესთეზია, ვენტილაციის ადეკვატურობის შესაფასებლად. კაპნოგრაფია ასევე გამოიყენება ენდოტრაქეალური მილის ან სუპრაგლოტური გზების სწორად ჩადგმის დასადასტურებლად.
საოპერაციო ბლოკში CO2 ანალიზატორების უმეტესობა გაზს იღებს ე.წ. „გვერდითი ნაკადის“ მექანიზმით. ეს ნიშნავს, რომ CO2 სენსორი ანესთეზიის აპარატის ნაწილია, ხოლო გაზი ასპირირდება პაციენტის სასუნთქ კონტურთან დაკავშირებული მილებით. მილის სიგრძე შეიძლება იყოს სამი მეტრის სიგრძისაც კი, რის გამოც ამოსუნთქვის შემდეგ CO2-ის ტალღის გამოჩენას შეიძლება რამდენიმე წამი დასჭირდეს.

A – B: მკვდარი სივრცის ვენტილაცია
B – C: აღმავალი ექსპირაციული ფაზა
C – D: ალვეოლური პლატო
D: ამოსუნთქვის ბოლოს CO2 (ETCO2)
D – E: დაღმავალი ინსპირაციული ფაზა
უწყვეტი ტალღის ფორმა უზრუნველყოფს პაციენტის სასუნთქი გზების და ვენტილაციის ვიზუალურ შეფასებას სუნთქვა-სუნთქვაზე. კაპნოგრამის ფორმის ცვლილება შეიძლება გამოწვეული იყოს პაციენტის ფაქტორებით (მაგ., მცირე ან დიდი სასუნთქი გზების ობსტრუქცია, ფილტვის დაავადება ან სუნთქვითი მუშაობა), აპარატის გაუმართაობით (მაგ., სასუნთქი კონტურის გაჟონვა) ან ქირურგიული მანიპულაციით.
ზოგადად, როდესაც მექანიკური ვენტილაციის დროს შენარჩუნებულია მართკუთხა კაპნოგრაფია:
ETCO2-ის მოულოდნელი ვარდნა მიუთითებს ფილტვის პერფუზიის მოულოდნელ შემცირებაზე, რომელიც გამოწვეულია ფილტვებში სისხლის ნაკადის დაბრკოლებით (თრომბი, ჰაერი ან ცხიმი) ან გულის წუთმოცულობის შემცირებით.
ETCO2-ის სტაბილური ზრდა მიუთითებს ჰიპოვენტილაციაზე ან იშვიათ შემთხვაში ავთვისებიან ჰიპერთერმიაზე, თუ მას თან ახლავს ტემპერატურის მომატება.
კორელაცია PaCO2-თან – ETCO2 წარმოადგენს CO2-ის კონცენტრაციის ან არტერიულ სისხლში პარციალური წნევის (PaCO2) არაინვაზიურ შეფასებას. ეს ეფუძნება დაშვებას, რომ ამოსუნთქვის ბოლოს გაზი ძირითადად ალვეოლური გაზია, ხოლო ალვეოლური CO2-ის დაჭიმულობა (PACO2) პრაქტიკულად ფილტვის კაპილარული დაჭიმულობის იდენტურია, რაც თავის მხრივ PaCO2-ის ტოლფასია. ჯანმრთელ პაციენტში ნორმალური ფილტვებით PACO2-PETCO2 გრადიენტი 5 მმHg-ზე ნაკლებია და გამოხატავს ალვეოლური გაზის განზავებას არაპერფუზირებული ალვეოლებისგან (ალვეოლური მკვდარი სივრცე) მიღებული CO2-ისგან თავისუფალი გაზით. ეს სხვაობა იზრდება, თუ არსებობს ფილტვების ვენტილაციისა და პერფუზიის შეუსაბამობა (V/Q), რაც აღინიშნება ფილტვის დაავადებების, ფილტვის ემბოლიის, გულის დაბალი წუთმოცულობის და ჰიპოტენზიის მქონე პაციენტებში. ეს სხვაობა ასევე შეიძლება გაიზარდოს ასაკის მატებასთან ერთად და ქირურგიული პოზიციონირების დროს. ამ მიზეზით, PaCO2-ის გაზომვა აუცილებელია, როცა ვენტილაციის ზუსტი კონტროლი მნიშვნელოვანია (მაგ., პაციენტები გაზრდილი ინტრაკრანიული წნევით).
ფილტვების ობსტრუქციული დაავადების მქონე პაციენტებში, როდესაც ETCO2 პლატო აღმავალია, ინსპირაცია შესაძლოა დაიწყოს ექსპირაციის დასრულებამდე, რაც იწვევს არასწორად დაბალ ETCO2-ს. სუნთქვის სიხშირის შემცირება (ან ვენტილატორის დროებითი შეჩერება) საშუალებას უნდა აძლევდეს სრულად ამოსუნთქვას და სწორ ETCO2-ის სწორი მაჩვენებლის მიღებას.
ფილტვების მექანიკის პარამეტრების გაზომვა — თანამედროვე ანესთეზიის აპარატების უმეტესობა უზრუნველყოფს ინსპირაციული და ექსპირაციული მოცულობების, წნევებისა და ნაკადის უწყვეტ მონიტორინგს, ასევე წნევა-მოცულობისა და ნაკადი-მოცულობის მარყუჟების (loop) ჩვენებას.
სასუნთქი გზების წნევა — იდეალურ შემთხვევაში, სასუნთქი გზების წნევა უნდა გაიზომოს ტრაქეაში. თუმცა, პრაქტიკული მიზეზების გამო, წნევა იზომება ანესთეზიის აპარატით, წნევის ტრანსდუსერებით. ყველაზე ხშირად გამოყენებული ტრანსდუსერი არის იაფფასიანი პიეზო-რეზისტული ტრანსდუსერი, რომელიც იყენებს წნევაზე მგრძნობიარე მემბრანას, რომლის რეზისტენტობაც იცვლება წნევის ცვლილებაზე რეაგირებისას. ტრანსდუსერები ყოველდღიურად უნდა ნულდებოდეს გამოყენებამდე. წნევის ტრანსდუსერში ტენიანობის კონდენსაციისას შეიძლება მოხდეს სიზუსტის შესუსტება. რადგან ტრანსდუსერები დამალულია აპარატში, სასუნთქ კონტურში გაჟონვა, რომელიც გამოწვეულია გატეხილი ტრანსდუსერით, კლინიცისტმა შესაძლოა ვერ შენიშნოს.
გაზის ნაკადი — თანამედროვე ანესთეზიის აპარატებში ნაკადის გაზომვის ორი ძირითადი მეთოდი გამოიყენება: ცხელ მავთულზე დაფუძნებული ანემომეტრები და ცვლადი დიაფრაგმის სენსორები.
ცხელ მავთულზე დაფუძნებული ანემომეტრები — გაზი მოძრაობს და აგრილებს თხელ მავთულს, რომელიც მუდმივ ტემპერატურაზეა დაყენებული. გათბობისთვის საჭირო დენის ძაბვა მიუთითებს გაზის ნაკადზე. გაზის შემადგენლობის (სიმკვრივის) ცვლილებები გავლენას ახდენს ნაკადის საზომი მოწყობილობის სიზუსტეზე.
ცვლადი დიაფრაგმის ნაკადის სენსორი/დიფერენციალური წნევა — გაზის ნაკადი განისაზღვრება დიაფრაგმის ზომის ცვლილებით გამოწვეული წნევის სხვაობის საფუძველზე.
სუნთქვის მოცულობა — ანესთეზიის აპარატის პროგრამა ითვლის სუნთქვის მოცულობას ნაკადის ინტეგრირებით დროის მიმართ (ნაკადი = მოცულობა/დრო).
გათიშვის (კავშირის დაკარგვის) განგაშები — უმეტეს ანესთეზიის აპარატებში ავტომატურადაა დაყენებული განგაშის ზღვარი სუნთქვის სიხშირისა და წნევის ცვლილებებისთვის, რომლებიც გათიშვის დროს ამოქმედდება. თუ ეს ზღვარი გადაჭარბებულია, ისმის ხმოვანი სიგნალი. განგაშის პარამეტრები შესაძლებელია ხელით შეიცვალოს კლინიკური გარემოების მიხედვით.
სისხლის მიმოქცევის მონიტორინგი — სისხლის მიმოქცევის ფუნქციის ადეკვატურობა ფასდება როგორც კლინიკური დაკვირვებით, ასევე ფიზიოლოგიური მონიტორებით. კანის ფერისა და ტემპერატურის შეფასება, პულსის ავსება და გულის ტონების შეფასება მნიშვნელოვანი კლინიკური პარამეტრებია, რომლებიც უნდა შეფასდეს არტერიული წნევის, გულის რითმის, ელექტროკარდიოგრაფიის (ECG) და ზოგიერთ შემთხვევაში, დახვეწილი გულ-სისხლძარღვთა მონიტორინგის მონაცემებთან კორელაციაში. ასევე, შარდის გამოყოფა შეიძლება გამოვიყენოთ ორგანოთა პერფუზიის შეფასებისთვის.
საოპერაციო ბლოკში აუცილებელია შესაბამისი განათების შენარჩუნება, რათა შესაძლებელი იყოს სხეულზე დაკვირვება.
არტერიული წნევა — ანესთეზიის დროს, არტერიული წნევა (BP) და გულის რიტმი უნდა იზომებოდეს ყოველ ხუთ წუთში, ან უფრო ხშირად, თუ კლინიკური სიტუაცია მოითხოვს. პრაქტიკულად, გულის რითმი უწყვეტად მონიტორირდება ECG-ითა და პულსოქსიმეტრით, და არტერიული წნევის გრაფიკით, თუ ინვაზიური BP მონიტორინგი ხორციელდება.
მნიშვნელოვანია არტერიული წნევის გაზომვა პაციენტის სიფხიზლის მდგომარეობაში ანესთეზიის ინდუქციის წინ. თუმცა, წინასაოპერაციო ბლოკში ან ოპერაციის წინ გაზომილი BP ხშირად უფრო მაღალია, ვიდრე პაციენტის ნორმალური მაჩვენებელი. როცა შესაძლებელია, საბაზისო BP უნდა დადგინდეს პაციენტთან გასაუბრებით ან წინა სამედიცინო ჩანაწერების გადახედვით, განსაკუთრებით ჰიპერტენზიის მქონე პაციენტებში.
არტერიული წნევის არაინვაზიური მონიტორინგი — ოფისის ავტომატური BP მონიტორი არის სტანდარტული მოწყობილობა ინტრაოპერაციული არაინვაზიური BP მონიტორინგისთვის. სფიგმომანომეტრი უნდა იყოს ხელმისაწვდომი იმ შემთხვევაში, თუ ოსცილომეტრული მონაცემების მიღება ვერ ხერხდება.
ტექნოლოგია — ოსცილომეტრული BP მოწყობილობები მუშაობენ სისხლის ნაკადის მიერ წნევის ოსცილაციების სიდიდის აღქმით. მანჟეტი იბერება ტუმბოს საშუალებით იმდენად, რომ შეწყვიტოს არტერიული ნაკადი კიდურში და შემდეგ ნელ-ნელა იცლება, დაახლოებით 2-4 მმHg წამში. მოწყობილობის სენსორი აღიქვამს ოსცილაციების ან წნევის ამპლიტუდის ცვლილებას, რომელიც ვითარდება სისხლის ნაკადის მიერ, როდესაც ოკლუზია მცირდება. სისხლის ნაკადის ძალიან სუსტი ოსცილაციები ვლინდება, როდესაც მანჟეტის წნევა ემთხვევა სისტოლურ წნევას (SBP). წნევის შემცირებისას პულსური ოსცილაციების ამპლიტუდა იზრდება და აღწევს მაქსიმუმს, რაც შეესაბამება საშუალო არტერიულ წნევას (MAP), შემდეგ კი დაბლდება, რაც დიასტოლურ წნევას შეესაბამება. ოსცილომეტრული BP მოწყობილობები “წყვეტენ მუშაობას” 120 წამში, თუ გაზომვა ვერ მოხერხდა.
მანჟეტის ზომა და განთავსება — წნევის ზუსტი გაზომვისთვის საჭიროა სწორი ზომის მანჟეტი. მანჟეტის ბუშტის სიგრძე უნდა იყოს ზედა მხრის წრის 80 პროცენტი, ხოლო სიგანე — 46 პროცენტი. პაციენტების უმეტესობაში, ეს ნიშნავს, რომ მანჟეტი ფარავს მანძილის ორ მესამედს იდაყვსა და მხრის შორის. მანჟეტი უნდა მოთავსდეს მხრის ზედა ნაწილში, შიშველ კანზე, მჭიდროდ შემოეხვიოს და მისი შუა ნაწილი (ხშირად მონიშნული) ბრაქიალური არტერიის ზემოთ უნდა იყოს.
თუ საჭიროა, არტერიული წნევის მანჟეტი შეიძლება მოთავსდეს წინამხარზე, კოჭზე, წვივზე ან ბარძაყზე. მანჟეტის ზომა უნდა შეირჩეს კიდურის გარშემოწერილობის შესაბამისად. კოჭზე მოთავსებისას მანჟეტი უნდა განთავსდეს რაც შეიძლება დისტალურად. წვივზე ან ბარძაყზე გაზომვისას, შუა ნაწილი უნდა მოთავსდეს უკანა მხარეს.
სიზუსტე — ოსცილომეტრული მოწყობილობებით სისტოლური და დიასტოლური წნევები გამოითვლება მწარმოებლის ალგორითმების მიხედვით, რაც განსხვავდება მათ შორის, და სიზუსტეც დამოკიდებულია ალგორითმზე. ოსცილომეტრული მეთოდები ტენდენციით ზედმეტად აფასებენ სისტოლურ წნევას (SBP) და ნაკლებად აფასებენ დიასტოლურ წნევას (DBP), ხოლო საშუალო არტერიულ წნევას უფრო ზუსტად ზომავენ, რადგან ეს შეესაბამება პულსური ოსცილაციების მაქსიმალურ ამპლიტუდას.
მიუხედავად იმისა, რომ არაინვაზიური წნევის (NIBP) გაზომვის სიზუსტე წნევის ფართო დიაპაზონში საკმაოდ კარგია, ძალიან დაბალი ან ძალიან მაღალი წნევის განსაზღვრის დროს მისი სიზუსტე საკამათოა. მაგალითად, ოსცილომეტრული ავტომატური გაზომვები მუდმივად უფრო მაღალია მანუალურ გაზომვებთან შედარებით ტრავმის მქონე პაციენტებში, რომელთაც აქვთ 110 mmHg-ზე ნაკლები სისტოლური წნევა ჰიპოტენზიის მდგომარეობებში NIBP მნიშვნელოვნად ზედმეტად აფასებს სისტოლურ წნევას და ეს სხვაობა იზრდება, როცა პაციენტები უფრო ჰიპოტენზიურნი ხდებიან.
ტექნოლოგიით გამოწვეული შეცდომების გარდა, არაინვაზიური წნევის გაზომვის დროს შეცდომების ყველაზე გავრცელებული მიზეზი არის არასწორი ზომის მანჟეტის გამოყენება. ძალიან დიდი მანჟეტები აჩვენებენ მცდარად დაბალ ოსცილომეტრულ მონაცემებს, ხოლო ძალიან პატარა მანჟეტები — უფრო მაღალ მაჩვენებლებს.
სხვა ფაქტორები, რომლებიც შეიძლება იწვევდეს შეცდომებს არაინვაზიური წნევის გაზომვისას, მოიცავს:
• ნებისმიერი მოძრაობა, როგორიცაა კანკალი, კრუნჩხვები ან ხელის მოხრა;
• მძიმე ჰიპოტენზია;
• არითმიები, როგორიცაა წინაგულების ფიბრილაცია ან ხშირი ექსტრასისტოლები;
• ჰაერის გაჟონვა, მანჟეტის ან მილების გადაკეცვა;
• ხშირი გაზომვები, რაც იწვევს ვენურ შეშუპებას.
სისტოლური, დიასტოლური და საშუალო წნევის გაზომვები, როცა მანჟეტი მოთავსებულია წინამხარზე, ტენდენციით უფრო მაღალია, ვიდრე მხრის ზედა ნაწილზე.
არტერიული წნევის გაზომვა უნდა იყოს კორექტირებული პაციენტის პოზიციის მიხედვით, განსაკუთრებით თუ პაციენტს თავი მკვეთრად აქვს წამოწეული, მკვეთრად აქვს დაწეული ან მჯდომარე პოზიციაშია. ჰიდროსტატიკური ეფექტები იწვევს გაზომვების ზრდას ჩამოშვებულ კიდურებში და შემცირებას — აწეულ კიდურებში. ამ სხვაობას შეიძლება ჰქონდეს მნიშვნელოვანი კლინიკური შედეგები. მაგალითად, მჯდომარე მდგომარეობაში მყოფ პაციენტს, რომელსაც ნორმალური საშუალო არტერიული წნევა აქვს ხელზე, შეიძლება ჰქონდეს ზედმეტად დაბალი წნევა თავის ტვინში.
ელექტროკარდიოგრამა (ECG)
ანესთეზიის დროს საჭიროა ელექტროკარდიოგრამის მუდმივი მონიტორინგი. ეს წარმოადგენს სანდო მეთოდს გულის რითმის, სიხშირისა და გამტარი სისტემის შესაფასებლად; თუმცა, , ინტრაოპერაციული კარდიული იშემიის აღმოჩენის შესაძლებლობა სტანდარტული სამ ან ხუთელექტროდიანი ECG-სთვის შეზღუდულია. ECG-ზე გამოვლენილი ცვლილებები ასევე შეიძლება მიუთითებდეს ელექტროლიტური ბალანსის დარღვევაზე.
ECG ელექტროდები — სტანდარტული ათ ელექტროდიანი, 12- არხიანი ECG, რომელიც სხვა კლინიკურ გარემოში გამოიყენება, საოპერაციოში, როგორც წესი, არ არის პრაქტიკული. ამის ნაცვლად, ჩვეულებრივ გამოიყენება სამ ან ხუთ არხიანი სისტემა. რეკომენდებულია ხუთ არხიანი სისტემის გამოყენება, რაც ორი არხის ჩვენების საშუალებას იძლევა და იშემიის აღმოჩენის სენსიტიურობას აუმჯობესებს.
ხუთი ელექტროდის სისტემა — ხუთი ელექტროდის სისტემა მოიცავს ოთხი კიდურის ელექტროდს (მარჯვენა მკლავი, მარცხენა მკლავი, მარჯვენა ფეხი, მარცხენა ფეხი) და ერთ პრეკორდიულ ელექტროდს, რაც შვიდი არხის მონიტორინგის საშუალებას იძლევა (I, II, III, aVR, aVL, aVF და ერთი პრეკორდიული არხი). სასურველი პრეკორდიული არხი შეიძლება აირჩეს ელექტროდის V1-დან V6-მდე ნებისმიერი პოზიციაზე განთავსებით.
საოპერაციოში (და საავადმყოფოს სხვა ნაწილებში) მუდმივი ECG მონიტორინგისათვის, კიდურის არხები ჩვეულებრივ ტანზე თავსდება. მარცხენა და მარჯვენა მხრის არხები განთავსებულია ინფრაკლავიკულარ ფოსებში მხრების მახლობლად, ხოლო მარცხენა ფეხის არხი მოთავსებულია ნეკნების ქვეშ, წინა აქსილარული ხაზის გასწვრივ. მარჯვენა ფეხის ელექტროდი, რომელიც წარმოადგენს დამიწებას, შეიძლება განთავსდეს სხეულის ნებისმიერ ადგილზე და ხშირად მოთავსებულია მარჯვენა მკერდზე ან მუცელზე.
მონიტორების უმეტესობას შეუძლია ერთდროულად მრავალი არხის არჩევა და ჩვენება. ჩვენ, როგორც წესი, ვირჩევთ II და V5 არხებს.
სამი ელექტროდის სისტემა — სამი ელექტროდის სისტემა იძლევა მონიტორინგის საშუალებას ერთი ბიპოლარული არხის მეშვეობით, სადაც ორი ელექტროდი ურთიერთკავშირშია, ხოლო მესამე წარმოადგენს დამიწებას. ელექტროდები განთავსებულია ინფრაკლავიკულ ფოსებში მარცხენა და მარჯვენა მხარეს, ხოლო მარცხენა ფეხის ელექტროდი მოთავსებულია მუცელზე ნეკნების ქვემოთ, მარცხენა მხარეს. მონიტორზე შესაძლებელია სამი არხის ინდივიდუალურად არჩევა. სამ ელექტროდიანი სისტემა უზრუნველყოფს გულის რითმის მონიტორინგს და p ტალღის ან ვენტრიკულური ფიბრილაციის არსებობის გამოვლენას, თუმცა, უფრო რთული არითმიების ან გამტარობის სისტემის დარღვევების დასადგენად, საჭიროა V1 ნამდვილი არხი (მაგ., ჰისის კონის მარჯვენა და მარცხენა ფეხის ბლოკების გასარჩევად).
სამ ელექტროდიანი სისტემა შეიძლება შეიცვალოს სტანდარტული პრეკორდიული არხების შესაბამისად ელექტროდების პოზიციის კორექციით. მსგავსი მოდიფიკაცია შესაძლოა საჭირო გახდეს, თუ ხუთი ელექტროდის სისტემა მიუწვდომელია ან მისი გამოყენება არ არის შესაძლებელი საოპერაციო არიდან გამომდინარე, თუმცა ხუთი ელექტროდის სისტემა სტანდარტად მიიჩნევა იშემიის მონიტორინგისათვის. სამ ელექტროდიანი ECG მხოლოდ იმ არეში იძლევა იშემიისა და მიოკარდიული ინფარქტის გამოვლენის შესაძლებლობას, სადაც ეს ელექტროდები მდებარეობს, რის გამოც შეიძლება გამოგვრჩეს პერიოპერაციული იშემიური მოვლენების ნაწილი.
სამი მოდიფიცირებული არხი შეიძლება გამოყენებულ იქნეს წინა იშემიის (anterior ischemia) გამოსაკვლევად. თითოეული ამ არხისთვის მონიტორზე არჩეულია კიდურის არხი I, ხოლო ელექტროდები შემდეგნაირადაა განთავსებული:
- CS5 — მარჯვენა მკლავის (RA) ელექტროდი მოთავსებულია მარჯვენა ლავიწის ქვეშ, მარცხენა მკლავის (LA) ელექტროდი V5 პოზიციაზე, ხოლო მარცხენა ფეხის (LL) ელექტროდი განთავსებულია მარცხენა მხარეს ნებისმიერ ადგილზე.
- CM5 — RA ელექტროდი მოთავსებულია მკერდის ძვლის ტარზე, LA ელექტროდი V5 პოზიციაზე, ხოლო LL ელექტროდი განთავსებულია მარცხენა მხარეს ნებისმიერ ადგილზე.
- CC5 — RA ელექტროდი განთავსებულია მარჯვენა წინა აქსილარული ხაზზე გულმკერდის შუა ნაწილზე, LA ელექტროდი V5 პოზიციაზე, ხოლო LL ელექტროდი განთავსებულია მარცხენა მხარეს ნებისმიერ ადგილზე.
- CB5 — RA ელექტროდი განთავსებულია მარჯვენა მხრის ძვლის ცენტრში, LA ელექტროდი V5 პოზიციაზე, ხოლო LL ელექტროდი განთავსებულია მარჯვენა მხარეს ნებისმიერ ადგილზე. CB5 გამოიყენება დისრიტმიების გამოსაკვლევად.
მოდიფიცირებული გულმკერდის არხი 1 (MCL1) უზრუნველყოფს p ტალღის და QRS კომპლექსის ისეთ მორფოლოგიებს, რომლებიც საკმარისია ზოგიერთი დისრიტმიის გამოსავლენად. LA ელექტროდი მოთავსებულია მარცხენა ლავიწის ქვეშ, LL ელექტროდი მოთავსებულია V2R-დან V3R-ის პოზიციაზე (ანუ V2 და V3 მარჯვენა მკერდზე), ხოლო RA ელექტროდი მოთავსებულია მარჯვენა მხარეს ნებისმიერ ადგილზე. მონიტორზე არჩეულია კიდურის არხი III.
იშემიის გამოვლენა — იშემიის ოპტიმალური გამოვლენისთვის აუცილებელია რამდენიმე განხრის მონიტორინგი, მათ შორის ზუსტად უნდა იყოს განთავსებული პრეკორდიული ელექტროდი. ECG მონიტორზე ხილული ცვლილებები ხშირად სუსტი და რთულად გასაანალიზებელია. საეჭვო იშემია უნდა დადასტურდეს ECG–ის ქაღალდზე ამობეჭდვით, რაც შესაძლებელია ანესთეზიის მონიტორების უმეტესობისთვის. დეტალური პერიოპერაციული ECG ანალიზი ყოველთვის უნდა ჩატარდეს. მაღალი რისკის მქონე პაციენტებში რეკომენდირებულია ანესთეზიის ინდუქციამდე საბაზისო ECG სტრიპების ამობეჭდვა შემდგომი შედარებისთვის.
იშემიის ყველაზე გავრცელებული ნიშანი ST სეგმენტის დეპრესიაა.
- განხრების კომბინაციები —II განხრა ჩვეულებრივ რიტმის მონიტორინგისთვის გამოიყენება, რადგან P ტალღა ტიპიურად თვალსაჩინო და დადებითია II განხრაში; იგი ასევე ქვედა იშემიური ცვლილებების გამოსავლენადაც გამოიყენება. გარდა ამისა, უნდა ჩატარდეს გვერდითი პრეკორდიული განხრის მონიტორინგიც.
- ST სეგმენტის ანალიზი — თანამედროვე ანესთეზიის მონიტორების უმეტესობას შეუძლია რეალურ დროში ST სეგმენტის ანალიზი ტრენდების მიხედვით. ST სეგმენტის ანალიზისთვის მოწყობილობა ჩვეულებრივ აფასებს ST სეგმენტის გადახრას იზოელექტრული ხაზიდან 60 ან 80 მილიწამზე J წერტილის შემდეგ ECG კონტურზე (J+60).
ST სეგმენტის დასაზუსტებელი წერტილი და J წერტილი ხელით შეიძლება დაკონფიგურირდეს, რათა ST სეგმენტის ანალიზის სიზუსტე გაუმჯობესდეს პათოლოგიური ECG-ს მქონე პაციენტებში. მათთვის, ვისაც არ აქვს იზოელექტრული ST სეგმენტი, განგაშის ლიმიტები შეიძლება დაკონფიგურირდეს პაციენტის საბაზისო გადახრის შესაბამისად. რიგი მდგომარეობები გავლენას ახდენს ST სეგმენტზე და ამცირებს ST სეგმენტის ანალიზის სიზუსტეს იშემიის გამოვლენისას, მათ შორის LBBB, WPW სინდრომი, ჰიპოკალემია, დიგიტალისი და მარცხენა პარკუჭის ჰიპერტროფია.
ECG არტეფაქტების წყაროები — საოპერაციოში ECG სიგნალზე რიგი ფაქტორები მოქმედებს. ზოგიერთი მათგანი შეიძლება შეიცვალოს სიგნალის გაუმჯობესების მიზნით, თუმცა ზოგი უცვლელად რჩება. მათ შორისაა:
- ელექტროდების შეხების დაკარგვა კანთან — ელექტროდებმა შესაძლოა დაკარგოს კონტაქტი კანთან არასწორი მომზადების, მავთულის ზედმეტი დაჭიმვის ან ელექტროდის ქვეშ კანის დასამუშავებელი ხსნარის, ირიგანტის ან სისხლის შეღწევის გამო.
- ECG-ის საბაზისო ხაზის ცვლილება — ECG-ის საბაზისო ხაზი შეიძლება შეიცვალოს კანკალის, ტრემორის, სუნთქვის ან ოპერაციასთან დაკავშირებული სხეულის მოძრაობის გამო. საბაზისო ხაზის ცვალებადობა ასევე შეიძლება იყოს სუსტი ელექტროდის კონტაქტის ან ელექტროდის ძვლოვან ნაწილებზე განთავსების შედეგი. მონიტორზე დიაგნოსტიკური ფილტრის ნაცვლად მონიტორინგის ფილტრის შერჩევით შესაძლოა შემცირდეს საბაზისო ხაზის ცვალებადობა.
- ელექტროქირურგიის დროს ECG-ის სიგნალის დაკარგვა — ელექტროქირურგიისას ECG სიგნალი შეიძლება წაიშალოს. ასეთი ჩარევის მინიმიზაცია შესაძლებელია, თუ დამიწების პადს განათავსებენ ფეხზე.
- ECG სიგნალზე ელექტრული ინტერფერენცია — საოპერაციოში მოწყობილობებიდან ელექტრული ინტერფერენცია შეიძლება გავლენას ახდენდეს ECG სიგნალზე. ამის აღმოსაფხვრელად რეკომენდებულია მოწყობილობების ჩართვა ანესთეზიის აპარატისგან მოშორებით ან სხვა ელექტრულ წრედებზე.
- ECG სიგნალის ამპლიტუდის შემცირება — პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ ჭარბი წონა, შესაძლოა ECG სიგნალის ამპლიტუდა შემცირდეს.
მონიტორინგის რეჟიმები — უმეტეს ECG მონიტორებს კლინიცისტს საშუალებას აძლევს, აირჩიოს მინიმუმ ორი მონიტორინგის რეჟიმი, რომელიც განსხვავებულ სიხშირის ფილტრებს აყენებს ელექტრული ინტერფერენციის შესამცირებლად; ასევე მონიტორების უმეტესობას აქვს პეისმეიკერის დეტექციის რეჟიმი
მონიტორინგისა და დიაგნოსტიკური რეჟიმების სიხშირის დიაპაზონები განსხვავდება მწარმოებლების მიხედვით და განხვავებულია ზრდასრულებისა და ბავშვებისთვის.
- მონიტორინგის რეჟიმი — მონიტორინგის რეჟიმი განსაკუთრებით სასარგებლოა რითმის მონიტორინგისთვის, სადაც ST სეგმენტის ინტერპრეტაცია ნაკლებად მნიშვნელოვანია. ამ რეჟიმში, ზრდასრულებისთვის ფილტრების ზემო და ქვემო ზღვარი შეადგენს 0.5-დან 40 Hz-მდე დიაპაზონს. ამ რეჟიმის ნაკლოვანებაა ის, რომ პეისმეიკერის სპაიკები ზოგჯერ ფილტრირდება და არ ჩანს მონიტორზე.
- დიაგნოსტიკური რეჟიმი — დიაგნოსტიკური რეჟიმი სასარგებლოა ST სეგმენტის ანალიზისთვის. ზრდასრულებში დიაპაზონი შეადგენს 0.05-დან 100 Hz-მდე.
- პეისმეიკერის დეტექცია — პეისმეიკერის სპაიკების განსამტკიცებლად და ხმაურის შესამცირებლად მონიტორების მწარმოებლები იყენებენ როგორც ტექნიკურ, ასევე პროგრამულ მეთოდებს.
ცირკულაციის სხვა მონიტორები
ულტრაბგერითი მონიტორინგი — ულტრაბგერა შეიძლება გამოყენებულ იქნეს იმ პულსის გამოსავლენად, რომლებიც ადვილად არ არის პალპირებადი, მაგალითად, ჭარბი წონის მქონე პაციენტებში, ბავშვებში ან შოკურ მდგომარეობაში მყოფ პაციენტებში.
ცენტრალური ვენური კათეტერები — ცენტრალური ვენური წნევის (CVP) მონიტორინგი აღარ გამოიყენება ინტრაოპერაციული სითხის ჩანაცვლების მართვისთვის. CVP არ არის ზუსტი პარამეტრი პრედატვირთვის განსასაზღვრად და ვერ აფიქსირებს ან წინასწარ განსაზღვრავს ჰიპერვოლემიის მომასწავებელ ფილტვის შეშუპებას. ცენტრალური ვენური კათეტერები შეიძლება გამოყენებულ იქნეს სტაბილური ინტრავასკულარული წვდომისთვის, კონცენტრირებული ვაზოპრესორების შეყვანისთვის და ფილტვის არტერიის კათეტერის ჩასმისთვის.
ფილტვის არტერიის კათეტერები — ფილტვის არტერიის კათეტერი (PAC) შეიძლება გამოყენებულ იქნეს ზოგიერთ პაციენტში ფილტვის არტერიის წნევის (PAP), გულის წუთმოცულობის (CO) და შერეული ვენური ჟანგბადის სატურაციის (SVO2) დინამიური ინფორმაციის მისაღებად. ფილტვის არტერიის კათეტერების რუტინული გამოყენება შემცირებულია, რადგან არ არსებობს მტკიცებულება, რომ მათი გამოყენება ამცირებს ქირურგიული პაციენტების სიკვდილობას.
ინტრაოპერაციული ტრანსეზოფაგური ექოკარდიოგრაფია (TEE) — TEE მოიცავს მინიატურული ულტრაბგერითი გადამწოდის შეყვანას საყლაპავში გულის ვიზუალიზაციისთვის. ტრანსთორაკალურ ექოკარდიოგრაფიასთან შედარებით, TEE–ით უკეთ ჩანს გულის უკანა სტრუქტურები და უწყვეტი მონიტორინგის საშუალებას იძლევა.
სხვა ჰემოდინამიკური (CO) მონიტორები — არსებობს რამდენიმე არაინვაზიური მოწყობილობა გულის წუთმოცულობის ინტრაოპერაციული მონიტორინგისთვის, რომელთა შორისაა დოპლერზე დაფუძნებული ტექნოლოგიები, პულსის კონტურის (არტერიული ტალღის ფორმა) ანალიზი და გულმკერდის იმპედანსის მონიტორები.
დოპლერზე დაფუძნებული ტექნოლოგიების სიზუსტე მსგავსია ფილტვის არტერიის თერმოდილუციური კათეტერებისა. პულსის კონტურის ანალიზატორებს და გულმკერდის იმპედანსის მონიტორებს ნაკლები სიზუსტე აქვთ. ეს მოწყობილობები გულის წუთმოცულობის, დარტყმითი მოცულობისა და სისტოლური ნაკადის დროის რეალურ დროში შეფასების საშუალეას გვაძლევს.
ტრანსესოფაგური დოპლერი (TED) — TED ზომავს სისხლის ნაკადის სიჩქარეს თორაკალურ აორტაში მოქნილი დეტექტორით, რომლის ბოლოშიც დოპლერის გადამცემია მოთავსებული. დეტექტორის პოზიცია ხშირად საჭიროებს კორექტირებას, განსაკუთრებით პაციენტის პოზიციის შეცვლისას ოპერაციის დროს. ეს მოწყობილობა გამოიყენება მხოლოდ სედირებულ ან ანესთეზირებულ პაციენტებში და, როგორც წესი, არ გამოიყენება PACU-ში.
პულსის კონტურის (არტერიული ტალღის ფორმა) ანალიზატორები — ეს მოწყობილობები გულის წუთმოცულობას აფასებენ ინტრაარტერიული კათეტერიდან ტალღის ფორმის ანალიზით.
გულმკერდის იმპედანსის მონიტორები — ეს მოწყობილობები ფართოდ არ გამოიყენება საოპერაციოში. მათი პრინციპი ეფუძნება იმას, რომ გულმკერდში სისხლის რაოდენობა ყოველ გულისცემაზე იცვლება, რაც იწვევს გულმკერდის ელექტრული გამტარობის ცვლილებას.
პლეტიზმოგრაფიული ტალღის ფორმა — პლეტიზმოგრაფიული (Pleth) ტალღის ფორმა, რომელიც ნაჩვენებია პულსოქსიმეტრის მიერ, შეიძლება გამოყენებულ იქნეს ზოგიერთი მონიტორის მიერ სითხის გადასხმაზე პასუხის პროგნოზირებისთვის.
ტემპერატურის მონიტორინგი — ამერიკის ანესთეზიოლოგთა საზოგადოების რეკომენდაციით, პაციენტის ტემპერატურა უნდა მოწმდებოდეს, თუ მოსალოდნელია მნიშვნელოვანი ცვლილებები. პრაქტიკაში, ეს ნიშნავს, რომ უმეტეს პაციენტებში, რომლებსაც უტარდებათ ზოგადი ანესთეზია 30 წუთზე მეტხანს, ან ქირურგიული ჩარევა ნეიროაქსიალური ანესთეზიით, ტემპერატურა უნდა კონტროლდებოდეს. ეს ეხმარება ექიმებს ცვლილებების გამოვლენაში (ხშირად ჰიპოთერმიის), თერმული მართვის დაგეგმვაში და ავთვისებიანი ჰიპერთერმიის აღმოჩენაში. ოპერაციის დროს, სადაც შესაძლებელია, უნდა შემოწმდეს ბაზალური ტემპერატურა.
ტემპერატურის მონიტორინგის ადგილები — ბაზალური ტემპერატურა მონიტორირდება მაღალპერფუზიულ ადგილებში, სადაც ტემპერატურა ჰომოგენური და მაღალია სხვა ადგილებთან შედარებით. ბაზალური ტემპერატურის მონიტორინგი ხდება ნაზოფარინგეალური (პრობით 10-20 სმ-ის სიღრმეზე), საყლაპავის დისტალური, ტიმპანური მემბრანის ან ფილტვის არტერიის პრობებით. ნაზოფარინგეალური ან საყლაპავის პრობები გამოიყენება ზოგადი ანესთეზიის დროს.
ზოგიერთ შემთხვევაში შესაძლოა საჭირო იყოს ტემპერატურის მონიტორინგის ალტერნატიული ადგილები (მაგ., პირისა ან საყლაპავის ოპერაციის დროს), რეგიონული ანესთეზიის დროს, ან ზოგადი ანესთეზიისას სახის ნიღაბით ან სუპრაგლოტური სასუნთქი გზებით.
იღლიის, შარდის ბუშტისა და სწორი ნაწლავის ტემპერატურა შესაძლებელია ბაზალურ ტემპერატურას მიუახლოვდეს, თუმცა თითოეული ადგილი ექვემდებარება პოტენციურ არტეფაქტებს.
- იღლიის ტემპერატურა ყველაზე ზუსტია, როდესაც პრობი მოთავსებულია იღლიის არტერიაზე და მკლავი მოთავსებულია პაციენტის სხეულთან.
- შარდის ბუშტის ტემპერატურა კორელირებულია სწორი ნაწლავის ტემპერატურასთან, თუმცა სიზუსტე დამოკიდებულია შარდის ნაკადზე.
- სწორი ნაწლავის ტემპერატურა ზუსტად ასახავს ბაზალურ ტემპერატურას, თუმცა ნელა იცვლება სხეულის ტემპერატურის სწრაფი ცვლილების დროს და ავთვისებიანი ჰიპერთერმიის კრიზისისას შესაძლოა არ მოიმატოს საკმარისად სწრაფად. სწორი ნაწლავის ტემპერატურა იშვიათად მონიტორირდება, რადგან პრობის გამოყენებისას არსებობს სწორი ნაწლავის პერფორაციის რისკი.