იონიზებული მაგნიუმი (iMg): კლინიკური მნიშვნელობა

1. შესავალი

მაგნიუმი (Mg) ადამიანის ორგანიზმში ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი მინერალია, რომელიც მონაწილეობს 300-ზე მეტი ფერმენტული პროცესის წარმართვაში. Mg კრიტიკულად მნიშვნელოვანია მეტაბოლიზმისთვის, ნერვ-კუნთოვანი ფუნქციების რეგულაციისთვის და გულის ელექტრული სტაბილურობის უზრუნველსაყოფად. ტრადიციულად, კლინიკურ ლაბორატორიებში მაგნიუმის დონის შეფასება საერთო მაგნიუმის გაზომვით ხორციელდება. თუმცა, იონიზებული მაგნიუმი (iMg) წარმოადგენს მაგნიუმის იმ აქტიურ ფრაქციას, რომელიც თავისუფალია ცილებთან ან სხვა მოლეკულებთან კავშირისგან და უშუალოდ მონაწილეობს ბიოქიმიურ რეაქციებში.

ნორმალური დიაპაზონი სისხლში:

• იონიზებული მაგნიუმი (iMg):
  • 0.45–0.60 მმოლი/ლ
• საერთო მაგნიუმი (Total Mg):
  • 0.75–1.05 მმოლი/ლ (1.8–2.4 მგ/დლ)

2. მაგნიუმის ფიზიოლოგიური როლი

• ნერვული სისტემა:
  • iMg-ის შემცირება ნერვული იმპულსების გადაცემას არღვევს და ხელს უწყობს ნეირონების ჰიპერაქტივობას.
• კუნთოვანი სისტემა:
  • აუცილებელია კუნთის რელაქსაციისთვის; მისი დეფიციტი იწვევს სპაზმებს და ტკივილს.
• გულის ფუნქცია:
  • iMg ასტაბილურებს გულის ელექტროლიტურ აქტივობას.
• მეტაბოლური პროცესები:
  • აუცილებელია ATP-ის სინთეზისთვის, რომელიც ენერგიის ძირითადი წყაროა უჯრედებში.
• ჰორმონალური ბალანსი:
  • iMg მონაწილეობს ინსულინის სეკრეციასა და გლუკოზის უტილიზაციის პროცესში.

3. იონიზებული მაგნიუმის (iMg) და საერთო მაგნიუმის (Total Mg) შედარება

3.1. საერთო მაგნიუმი:

• მოიცავს:
  1. ცილებთან დაკავშირებულ მაგნიუმს: 30%.
  2. კომპლექსურ მაგნიუმს: 10%.
  3. იონიზებულ მაგნიუმს: 60%.
• პრობლემა: საერთო Mg-ის დონე შეიძლება ნორმალური იყოს, როდესაც iMg შემცირებულია. ეს ხდება ცილების დონის ცვლილებების (მაგ., ჰიპოალბუმინემიის) შემთხვევაში.

3.2. იონიზებული მაგნიუმი (iMg):

• აქტიური ფორმა: iMg უშუალოდ მონაწილეობს ორგანიზმის ბიოლოგიურ პროცესებში.
• ზუსტი მარკერი: iMg უკეთ ასახავს მაგნიუმის დეფიციტს ან სიჭარბეს, რაც საერთო Mg-ის გაზომვისას შეიძლება შეუმჩნეველი დარჩეს.

4. იონიზებული მაგნიუმის გაზომვის საჭიროება

4.1. კლინიკური მდგომარეობები, სადაც iMg გაზომვა კრიტიკულია

1. ინტენსიური თერაპიის პაციენტები:
   • კრიტიკულად მძიმე პაციენტებში ცილების დაბალი დონე ამცირებს საერთო Mg-ის სიზუსტეს.
2. კარდიოლოგიური პაციენტები:
   • არითმიების ან გულის უკმარისობის მქონე პაციენტებში iMg-ის დეფიციტი იწვევს კლინიკური მდგომარეობის გაუარესებას.
3. ენდოკრინოლოგია:
   • დიაბეტის და მეტაბოლური სინდრომის დროს iMg-ის დეფიციტი ამცირებს ინსულინის ეფექტურობას.
4. თირკმლის უკმარისობა:
   • თირკმლის დისფუნქცია ცვლის საერთო Mg-ის დონეს, მაგრამ iMg უკეთესად ასახავს მაგნიუმის რეალურ სტატუსს.
5. ონკოლოგიური პაციენტები:
   • ქიმიოთერაპიის ან სხივური თერაპიის დროს მაგნიუმის დონის შეფასება აუცილებელია.

4.2. iMg-ის გაზომვის უპირატესობები

• სიზუსტე: iMg უფრო ზუსტ ინფორმაციას იძლევა ორგანიზმში მაგნიუმის სტატუსზე.
• ინტერპრეტაციის სიმარტივე: არ არის დამოკიდებული პლაზმაში ცილების დონეზე, რაც მნიშვნელოვანია ჰიპოალბუმინემიის ან სხვა პათოლოგიების დროს.

5. მაგნიუმის დეფიციტი (ჰიპომაგნიზემია)

iMg < 0.45 მმოლი/ლ ან Total Mg < 0.75 მმოლი/ლ.

5.1. მიზეზები

• ნუტრიციული დეფიციტი: მაგნიუმის არასაკმარისი მიღება.
• მეტაბოლური დარღვევები: ქრონიკული დიარეა, შაქრიანი დიაბეტი.
• მედიკამენტები: დიურეტიკები, ცისპლატინი, პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორები.
• ალკოჰოლიზმი: მაგნიუმის შემცირება ალკოჰოლთან დაკავშირებული მეტაბოლური დარღვევების გამო.

5.2. კლინიკური ნიშნები

• კუნთების სპაზმები და ტკივილი.
• არიტმიები.
• გაღიზიანება, დეპრესია.
• ინსულინის რეზისტენტობა.

6. ჰიპერმაგნიზემია (მაგნიუმის სიჭარბე)

iMg > 0.60 მმოლი/ლ ან Total Mg > 1.05 მმოლი/ლ.

6.1. მიზეზები

• თირკმლის უკმარისობა.
• მაგნიუმის შემცველი მედიკამენტების გადაჭარბებული გამოყენება.

6.2. სიმპტომები

• დაბალი წნევა, ბრადიკარდია.
• კუნთოვანი სისუსტე და სუნთქვის პრობლემები.
• გულის ელექტროლიტური დისბალანსი.

6.3. მართვა

• მაგნიუმის შეწყვეტა, კალციუმის პრეპარატები, თირკმლის დისტალურ პროცესზე გავლენის შემცირება.

7. იონიზებული მაგნიუმის გაზომვის ტექნიკა

7.1. იონ-სელექტიური ელექტროდები (ISE):

• ყველაზე სანდო მეთოდი iMg-ის განსასაზღვრად.
• სწრაფი, ზუსტი და პაციენტის მდგომარეობის ცვლილებებზე მყისიერი პასუხი.

8. დასკვნა

იონიზებული მაგნიუმი (iMg) არის კლინიკურად ყველაზე მნიშვნელოვანი და სანდო მარკერი მაგნიუმის სტატუსის შესაფასებლად. მისი გამოყენება კრიტიკულად მნიშვნელოვანია ისეთი მდგომარეობების მართვაში, როგორიცაა არიტმია, თირკმლის უკმარისობა, დიაბეტი და ონკოლოგიური დაავადებები.

About the Author

ICU

Administrator

Visit Website View All Posts